بسیاری از افراد در مورد پزشکی هسته ای سوال می‌پرسند! پزشکی هسته ای یک حوزه تخصصی رادیولوژی است که از مقادیر بسیار کمی‌مواد رادیواکتیو یا رادیو داروها برای بررسی عملکرد و ساختار اندام استفاده می‌کند. منابع خارجی به این موضوع اشاره می‌کنند که تصویربرداری پزشکی هسته‌‌‌ای ترکیبی از رشته‌های مختلف مانند شیمی، فیزیک، ریاضیات، فناوری رایانه و پزشکی است.
در واقع این شاخه از رادیولوژی اغلب برای کمک به تشخیص و درمان ناهنجاری‌ها در مراحل اولیه پیشرفت بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، اختلالات گوارشی، غدد درون ریز یا عصبی، انواع سرطان‌ها و سایر بیماری‌ها استفاده می‌شود.
اسکن پزشکی هسته‌‌‌ای برای چه هدفی استفاده می‌شود؟
در اسکن هسته ای از مقدار کمی‌اشعه برای ایجاد تصاویری از بافت‌ها، استخوان‌ها و اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. مواد رادیواکتیو بسته به نیاز در نواحی خاصی از بدن شما جمع می‌شوند و دوربین‌های ویژه اشعه را پیدا کرده و تصاویری تهیه می‌کنند که به تیم پزشکی شما در تشخیص و درمان بیماری‌ها کمک می‌کند.
تجسم بافتهای بدن
از آنجا که اشعه ایکس از بافت نرم مانند روده‌ها، ماهیچه‌ها و عروق خونی عبور می‌کند ، تشخیص عملکرد این بافت‌ها در اشعه ایکس استاندارد دشوار است، مگر اینکه از ماده حاجب استفاده شود که باعث واضح تر دیده شدن بافت بدن می‌شود.
اسکن پزشکی هسته ای امکان تجسم ساختار اندام و بافت و همچنین عملکرد را فراهم می‌کند. میزان “جذب” رادیودارو توسط یک اندام یا بافت خاص ممکن است سطح عملکرد اندام یا بافت مورد مطالعه را نشان دهد. بنابراین ، اشعه ایکس تشخیصی در درجه اول برای مطالعه آناتومی‌استفاده می‌شود. تصویربرداری هسته‌‌‌ای برای مطالعه عملکرد اندام و بافت استفاده می‌شود.
استفاده از رادیونوکلئید در اسکن پزشکی هسته ای
ماده رادیواکتیو که رادیونوکلئید نامیده می‌شود (رادیودارو یا رادیواکتیو)، توسط بافت بدن جذب می‌شود. چندین نوع مختلف رادیونوکلئید در دسترس است که شامل اشکال مختلف عناصر تکنسیوم ، تالیم ، گالیم ، ید و زنون می‌شود. نوع رادیونوکلئید مورد استفاده بستگی به نوع مطالعه و ناحیه مورد بررسی در بدن دارد.
پس از تجویز رادیونوکلئید و تزریق و جمع آوری آن در بافت بدن مورد بررسی ، اشعه از بدن بازتاب می‌شود. این تشعشع توسط آشکارساز تشعشع تشخیص داده می‌شود. رایج ترین نوع آشکارساز دوربین گاما است. هنگامی‌که سیگنال‌های دیجیتال توسط رایانه تولید و ذخیره می‌شوند ، دوربین گاما تشعشع را تشخیص می‌دهد.
تشخیص بیماری با اندازه گیری رفتار رادیونوکلئید در اسکن پزشکی هسته ای
با اندازه گیری رفتار رادیونوکلئید در بدن در حین اسکن پزشکی هسته ای، تکنسین می‌تواند شرایط مختلف مانند تومورها ، عفونت‌ها ، هماتوم‌ها ، بزرگ شدن ارگان‌ها یا کیست‌ها را ارزیابی و تشخیص دهد. همچنین ممکن است از اسکن هسته‌‌‌ای برای ارزیابی عملکرد اندام‌ها و گردش خون استفاده شود.
نقاط داغ و نقاط سرد
به مناطقی که رادیونوکلئید در مقادیر بیشتری جمع می‌شود “نقاط داغ” یا ( hot spots) می‌گویند. مناطقی که رادیونوکلئید را جذب نمی‌کنند و در تصویر اسکن کمتر روشن به نظر می‌رسند ، “نقاط سرد” یا (cold spots) نامیده می‌شوند.
اثربخشی اسکن پزشکی هسته‌‌‌ای در درمان بیماری‌ها!
در تصویربرداری مسطح، تصاویر به دست آمده دو بعدی (2D) است. توموگرافی کامپیوتری با انتشار فوتون یا SPECT ، “برش‌های محوری” در اندام مورد نظر را ایجاد می‌کند زیرا دوربین گاما به دور بیمار می‌چرخد. این برش‌های تصاویر مشابه مواردی است که توسط سی تی اسکن انجام می‌شود. در موارد خاص ، مانند اسکن PET ، تصاویر سه بعدی (3D) را می‌توان با استفاده از داده‌های SPECT انجام داد.
اسکن‌های دارویی هسته‌‌‌ای مخصوصاً برای تشخیص سرطان مفید است زیرا تومورها را نشان می‌دهد و اگر در داخل بدن گسترش یابند آن‌ها را ردیابی می‌کند. آن‌ها همچنین راهی برای بررسی نحوه عملکرد خوب درمان هستند.
مراقبت‌های پس از اسکن پزشکی هسته ای!
در مورد مراقبت‌های پس از مراجعه به مرکز اسکن هسته ای می‌توان گفت نوشیدن مایعات فراوان و تکرر ادرار، باقی مانده مواد رادیواکتیو را سریع تر از بدن شما دفع خواهد کرد (تجمع ادرار در مثانه باعث افزایش پرتوگیری بدن می‌گردد) بنابرین در دوران مراقبت پس از اسکن، مصرف مکمل‌هایی مانند ویتامین‌های گروه ب و ویتامین ث با آب فراوان توصیه می‌شود. بهتر است که مکمل‌ها را به صورت جوشان تهیه و استفاده کنید. اگر بخواهیم نگاه کلی به این مراقبت‌ها پس از اسکن پزشکی هسته‌‌‌ای داشته باشیم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- نوشیدن مایعات فراوان
- استفاده از مکمل‌های ویتامین دار
- نوشیدن آب فراوان
منبع: داروخانه آنلاین
انواع دستگاه‌های لیزر موهای زائد و مقایسه آن‌ها